Money Laundering : નાણા મંત્રાલયે FATF તરફથી મળેલી પ્રશંસાને ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાની મજબૂતી માટે પ્રોત્સાહન ગણાવ્યું છે, જ્યારે વિદેશ મંત્રાલયે તેને એક સફળતા અને સકારાત્મક પગલું ગણાવ્યું છે. આ પ્રતિબંધથી બચવા માટે પાકિસ્તાને જૈશ-એ-મોહમ્મદના વડા મસૂદ અઝહર અને લશ્કર-એ-તૈયબાના વડા હાફિઝ સઈદ જેવા અનેક આતંકવાદી સંગઠનોના વડાઓ વિરુદ્ધ કાર્યવાહી કરવી પડી હતી.
ગેરકાયદેસર નાણાંની લેવડ-દેવડનો સામનો કરવા, ગેરકાયદેસર રીતે મેળવેલા લાભો કબજે કરવા અને આતંકવાદી સંગઠનોને નાણાકીય સંસાધનોની પહોંચને રોકવામાં ભારતનો રેકોર્ડ ઘણો સારો છે. FATF આનાથી એટલો સંતુષ્ટ છે કે તેણે G-20 દેશોના જૂથમાં પસંદ કરાયેલા ચાર દેશોની શ્રેણીમાં ભારતનો સમાવેશ કર્યો છે, જેણે ઓક્ટોબર 2027માં ત્રણ વર્ષ પછી જ તે વિષયો પર પોતાનો રિપોર્ટ સબમિટ કરવાનો રહેશે.
નાણા મંત્રાલયે શું કહ્યું?
નાણા મંત્રાલયે FATF તરફથી મળેલી પ્રશંસાને ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાની મજબૂતી માટે પ્રોત્સાહન ગણાવ્યું છે, જ્યારે વિદેશ મંત્રાલયે તેને એક સફળતા અને સકારાત્મક પગલું ગણાવ્યું છે. FATF એટલે કે ફાઇનાન્સિયલ એક્શન ટાસ્ક ફોર્સ એ વિશ્વના 40 દેશોનું એક સંગઠન છે, જે વૈશ્વિક સ્તરે ગેરકાયદેસર રોકડ વ્યવહારો પર નજર રાખે છે અને તેને રોકવા માટે લેવામાં આવેલા પગલાઓની સમીક્ષા કરે છે.
FATF એવા દેશોને બ્લેકલિસ્ટ પણ કરી શકે છે જે તે મુજબ પગલાં લેતા નથી, જેના કારણે તે દેશને બાહ્ય લોન મેળવવામાં અથવા વેપાર કરવામાં મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડી શકે છે. બે વર્ષ પહેલા FATFએ પાકિસ્તાનને પ્રતિબંધિત યાદીમાં મૂકવાની ધમકી આપી હતી. આનાથી બચવા માટે પાકિસ્તાન સરકારે આતંકવાદી સંગઠનોના નાણાકીય સ્ત્રોતો પર અંકુશ લગાવવા માટે અનેક પગલાં ભરવા પડ્યા હતા.
પાકિસ્તાને પણ કાર્યવાહી કરવી પડી
આ પ્રતિબંધથી બચવા માટે પાકિસ્તાને જૈશ-એ-મોહમ્મદના વડા મસૂદ અઝહર અને લશ્કર-એ-તૈયબાના વડા હાફિઝ સઈદ જેવા અનેક આતંકવાદી સંગઠનોના વડાઓ વિરુદ્ધ કાર્યવાહી કરવી પડી હતી.
વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા રણધીર જયસ્વાલે કહ્યું કે, ‘FATFની બેઠક સિંગાપોરમાં ચાલી રહી છે પરંતુ ભારતમાં મની લોન્ડરિંગ અને આતંકવાદી સંગઠનોને ફંડિંગ રોકવાની કાર્યવાહી અંગે તેમની ટિપ્પણી સફળ છે અને અમે તેને ખૂબ જ સકારાત્મક માની રહ્યા છીએ.’
FATF એ ભારતનો રિપોર્ટ સ્વીકાર્યો
FATF એ ભારત સરકાર દ્વારા રજૂ કરાયેલ પરસ્પર મૂલ્યાંકન અહેવાલને સ્વીકાર્યો છે અને તેને નિયમિત ફોલો-અપ ધરાવતા દેશોની શ્રેણીમાં મૂક્યો છે. આ શ્રેણીમાં માત્ર ચાર G-20 દેશો છે. આનો અર્થ એ થયો કે આ ચારેય દેશોએ દર ત્રણ વર્ષે તેમના અહેવાલો સબમિટ કરવાના હોય છે, જ્યારે અન્ય દેશોએ વાર્ષિક ધોરણે મની લોન્ડરિંગ સામે લેવાયેલા પગલાંનો અહેવાલ આપવાનો હોય છે.
ભારત 2014 થી દેશમાં ગેરકાયદેસર નાણાકીય વ્યવહારોને રોકવા માટે સતત પ્રયાસો કરી રહ્યું છે અને FATF એ તેના પ્રયત્નોમાં કોઈ કમી જોવા મળી નથી. દરમિયાન, તુર્કીએ પણ તેને ગ્રે લિસ્ટમાંથી હટાવવાનું સ્વાગત કર્યું છે અને વિદેશી રોકાણની આશા વ્યક્ત કરી છે.
