જો રસ્તાની હાલત ખરાબ હોય તો તેના પર ટોલ ટેક્સ વસૂલવો એ મુસાફરો સાથે અન્યાય છે. જમ્મુ-કાશ્મીર અને લદ્દાખ હાઈકોર્ટે એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયમાં આ વાત કહી છે, જેની અસર દેશભરમાં જોવા મળી શકે છે. કોર્ટે એક અરજી પર સુનાવણી કરતી વખતે નેશનલ હાઇવે ઓથોરિટી ઓફ ઇન્ડિયાને ટોલ ટેક્સમાં 80 ટકા સુધીનો ઘટાડો કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો કારણ કે રસ્તો જર્જરિત હાલતમાં છે. કોર્ટે રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગ 44 અંગે આ નિર્ણય આપ્યો. કોર્ટે કહ્યું કે જો રસ્તા પર બાંધકામ ચાલી રહ્યું હોય અને તેની સ્થિતિ સારી ન હોય તો તેના માટે ટોલ ટેક્સ વસૂલવો જોઈએ નહીં. બેન્ચે કહ્યું કે સારા રસ્તાઓ માટે ટોલ વસૂલવામાં આવે છે. જો તેમાં કોઈ સમસ્યા હોય તો ટોલ શા માટે વસૂલવો જોઈએ?
ચીફ જસ્ટિસ તાશી રબસ્તાન અને જસ્ટિસ એમએ ચૌધરીની બેન્ચે પઠાણકોટ-ઉધમપુર હાઇવેના પટ અંગે કહ્યું કે NHAI એ અહીં માત્ર 20 ટકા ટોલ ટેક્સ વસૂલવો જોઈએ. બેન્ચે કહ્યું કે NHAI એ આ વિસ્તારમાં સ્થિત લખનપુર અને બાન પ્લાઝામાંથી ટોલ વસૂલાતમાં તાત્કાલિક અસરથી 80 ટકા સુધીનો ઘટાડો કરવો જોઈએ. આ આદેશ તાત્કાલિક અમલમાં આવશે અને રસ્તાનું યોગ્ય સમારકામ પૂર્ણ ન થાય ત્યાં સુધી ફી ફરીથી વધારવામાં આવશે નહીં. એટલું જ નહીં, કોર્ટે એમ પણ કહ્યું કે આ હાઇવે પર 60 કિલોમીટરની ત્રિજ્યા પહેલા અન્ય કોઈ ટોલ પ્લાઝા ન બનાવવો જોઈએ. જો આવા કોઈ ટોલ પ્લાઝા બનાવવામાં આવ્યા હોય તો તેને એક મહિનાની અંદર તોડી પાડવો જોઈએ અથવા તેને અન્યત્ર ખસેડવો જોઈએ.
કોર્ટે કહ્યું કે જમ્મુ-કાશ્મીર કે લદ્દાખમાં ફક્ત જનતા પાસેથી પૈસા કમાવવા માટે ટોલ પ્લાઝા ન બનાવવા જોઈએ. વાસ્તવમાં કોર્ટે આ આદેશ સુગંધા સાહની નામની મહિલા દ્વારા દાખલ કરાયેલી જાહેર હિતની અરજી પર આપ્યો હતો. આ અરજીમાં તેમણે લખનપુર, થાંડી ખૂઈ અને બાન પ્લાઝામાંથી ટોલ વસૂલાત પર વાંધો ઉઠાવ્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે આ વિસ્તારમાં રસ્તાઓની હાલત ખૂબ જ ખરાબ છે. તો પછી અહીંથી પસાર થતી વખતે મુસાફરોને આટલો મોટો ટોલ ફી કેમ ચૂકવવી પડે છે? તેમણે કહ્યું કે ડિસેમ્બર 2021 થી, હાઇવેનો 60 ટકા ભાગ નિર્માણાધીન છે. તો પછી પૂરો ટોલ વસૂલવાનો કોઈ અર્થ નથી. તેમણે માંગ કરી હતી કે કામ પૂર્ણ થયાના 45 દિવસ પછી ટોલ વસૂલાત શરૂ થવી જોઈએ. આ સુનાવણી દરમિયાન, કોર્ટે કડક ટિપ્પણી કરી અને ટોલમાં 80% ઘટાડો કરવાનો આદેશ આપ્યો.
બેન્ચે કહ્યું કે જો લોકોને હાઇવે પર મુસાફરી કરવામાં મુશ્કેલી પડી રહી છે તો ત્યાં ટોલ વસૂલવાનો કોઈ અર્થ નથી. ન્યાયાધીશે કહ્યું કે ટોલ માટે દલીલ એ છે કે જો જનતાને સારો રસ્તો મળી રહ્યો હોય, તો તેના ખર્ચનો એક ભાગ વસૂલવા માટે ટોલ વસૂલવો જોઈએ. જો આવો કોઈ રસ્તો જ ન હોય તો ફી ભરવાનો શું અર્થ?
