લાંબા સમયથી, વિશ્વના ઘણા દેશો વસ્તીમાં સતત ઘટાડાનો સામનો કરી રહ્યા છે. આમાં, એક એવો દેશ છે જ્યાં જન્મ દર વિશ્વમાં સૌથી ઓછો હતો. પરંતુ હવે સરકાર અને અન્ય ઘણી કંપનીઓની પહેલ કામ કરી રહી છે અને લગભગ 9 વર્ષ પછી પહેલીવાર જન્મ દરમાં વધારો જોવા મળ્યો છે. આપણે દક્ષિણ કોરિયા વિશે વાત કરી રહ્યા છીએ. અહીં સરકારના સતત પ્રયાસો અને નીતિઓની અસર દેખાઈ રહી છે.
છેલ્લા દાયકામાં, દેશમાં જન્મ દરમાં મોટો ઘટાડો જોવા મળ્યો છે કારણ કે સ્ત્રીઓ કારકિર્દીને પ્રાથમિકતા આપી રહી છે અને મોંઘા ઘરો અને બાળકોના ઉછેરના વધતા ખર્ચને કારણે લગ્ન અને માતૃત્વ ટાળી રહી છે. દક્ષિણ કોરિયામાં પ્રજનન દર 2023 માં 0.72 પર પહોંચી ગયો, જે વિશ્વમાં સૌથી ઓછો છે. દેશની વસ્તી સ્થિર રાખવા માટે, પ્રજનન દર 2.1 માનવામાં આવે છે, પરંતુ દક્ષિણ કોરિયા આનાથી ઘણું પાછળ હતું.
વધતી જતી મોંઘવારી, લાંબા કામના કલાકો, નોકરીની અસલામતી અને બાળકોના ઉછેરનો ઊંચો ખર્ચ યુવાનોને લગ્ન કરવાથી અને બાળકો પેદા કરવાથી રોકી રહ્યા હતા. પરિણામે, દેશની વસ્તી ઝડપથી ઘટી રહી હતી અને એવો અંદાજ હતો કે જો વલણ ચાલુ રહેશે, તો દક્ષિણ કોરિયાની 51 મિલિયનની વસ્તી 2100 સુધીમાં અડધાથી વધુ ઘટી જશે.
જન્મ દરમાં થોડો સુધારો
૨૦૨૪માં, દક્ષિણ કોરિયાનો કુલ પ્રજનન દર વધીને ૦.૭૫ થશે, જે ૨૦૨૩માં ૦.૭૨ હતો. ૨૦૧૫માં આ દર ૧.૨૪ હતો, ત્યારબાદ સતત આઠ વર્ષ સુધી તેમાં ઘટાડો થતો રહ્યો. તે જ સમયે, પ્રતિ 1,000 લોકો દીઠ જન્મેલા બાળકોની સંખ્યા (કૂચો જન્મ દર) 4.7 હતી, જે 2014 થી ચાલી રહેલા ઘટાડાને તોડવામાં સફળ રહી. સરકારી આંકડા અનુસાર, રોગચાળાને કારણે વિલંબિત લગ્નોની સંખ્યામાં વધારો અને કાર્ય-પરિવાર સંતુલન, બાળ સંભાળ અને રહેઠાણ અંગે સરકારની નીતિઓને કારણે આ વૃદ્ધિ શક્ય બની છે.
આ કટોકટીનો સામનો કરવા માટે સરકારે અનેક પગલાં લીધાં. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, જન્મ દર વધારવા માટે આશરે $286 બિલિયન જેટલી મોટી રકમ ખર્ચવામાં આવી છે. આમાં સબસિડીવાળા આવાસ, પરિવહન, આરોગ્ય સેવાઓ, મફત IVF (ટેસ્ટ ટ્યુબ બેબી) સુવિધાઓ અને માતાપિતાને નાણાકીય સહાય જેવા પગલાંનો સમાવેશ થાય છે. આ ઉપરાંત, બાળકોની સંભાળ રાખવા માટે વિદેશી કામદારોને નોકરી પર રાખવા, કરમાં છૂટ અને 30 વર્ષ સુધીના ત્રણ કે તેથી વધુ બાળકો ધરાવતા પુરુષો માટે લશ્કરી સેવામાંથી મુક્તિ જેવા પ્રોત્સાહનો પણ આપવામાં આવ્યા હતા.
સામાજિક વિચારસરણીમાં પરિવર્તન
“સમાજ લગ્ન અને માતૃત્વ પ્રત્યે વધુ સકારાત્મક રીતે વિકસ્યો છે,” સ્ટેટિસ્ટિક્સ કોરિયાના અધિકારી પાર્ક હ્યુન-જંગે એક પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં જણાવ્યું હતું, અલ જઝીરાના અહેવાલ મુજબ. તેમણે કહ્યું કે રોગચાળાને કારણે 30 વર્ષની ઉંમરના લોકોની સંખ્યામાં વધારો અને લગ્નમાં વિલંબ થવાને કારણે પ્રજનન દરમાં વધારો થયો છે.
નવી વસ્તી વિષયક નીતિ
ગયા વર્ષે, રાષ્ટ્રપતિ યુન સુક-યોલે દેશના “વસ્તી વિષયક સંકટ” ને પહોંચી વળવા માટે એક નવા મંત્રાલયની રચનાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો. આ નીતિનો ઉદ્દેશ્ય અગાઉની રોકડ સહાય આધારિત યોજનાઓને બદલે વ્યાપક ઉકેલો પૂરા પાડવાનો હતો. નવી નીતિ હેઠળ, બંને માતાપિતાને કુલ છ મહિના માટે 100 ટકા પગાર ચૂકવવાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે, જ્યારે અગાઉ તે ફક્ત ત્રણ મહિના માટે જ હતી. વધુમાં, જો માતા-પિતા બંને રજા લે છે તો કુલ રજાનો સમયગાળો એક વર્ષથી વધારીને દોઢ વર્ષ કરવામાં આવ્યો છે.
કંપનીઓ પર નવા નિયમો
આ વર્ષથી, સરકારે લિસ્ટેડ કંપનીઓ માટે નિયમનકારી અહેવાલોમાં તેમના બાળ સંભાળ ડેટાનો સમાવેશ કરવાનું ફરજિયાત બનાવ્યું છે. વિવિધ સરકારી પ્રોજેક્ટ્સ અને નાણાકીય સહાય મેળવવા માટે કંપનીઓએ આ આંકડા સબમિટ કરવા પડશે. આ ઉપરાંત, નાના અને મધ્યમ ઉદ્યોગોને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવશે.
સરકાર દ્વારા નાણાકીય રોકાણ
દક્ષિણ કોરિયાની સરકાર આ વર્ષે કાર્ય-પરિવાર સંતુલન, બાળ સંભાળ અને રહેઠાણના ત્રણ મુખ્ય ક્ષેત્રોમાં કુલ ૧૯.૭ ટ્રિલિયન વોન ($૧૩.૭૬ બિલિયન) ખર્ચ કરવાની તૈયારીમાં છે. આ 2024 કરતા 22 ટકા વધુ છે. સરકારને આશા છે કે આ નવી નીતિઓ જન્મ દરને વધુ સ્થિર કરશે અને દક્ષિણ કોરિયાના ગંભીર વસ્તી વિષયક પડકારોનો સામનો કરવામાં મદદ કરશે.
આ પ્રયાસોના પરિણામો હવે દેખાઈ રહ્યા છે. તાજેતરના સરકારી આંકડા અનુસાર, 2024 માં જન્મ દરમાં થોડો પણ નોંધપાત્ર વધારો થવાની ધારણા છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે જો આ વલણ ચાલુ રહેશે તો પ્રજનન દર 0.74 થી વધુ થઈ શકે છે. જોકે આ હજુ પણ અન્ય દેશો કરતા ઓછું છે, તે એક સકારાત્મક સંકેત છે. સપ્ટેમ્બર 2024 માં 14 વર્ષમાં પહેલીવાર નવજાત શિશુઓની સંખ્યામાં નોંધપાત્ર વધારો જોવા મળ્યો, જેનાથી સરકાર અને નાગરિકોમાં આશા જાગી છે.
જોકે, નિષ્ણાતો માને છે કે આ તો માત્ર શરૂઆત છે. દક્ષિણ કોરિયાને તેની વસ્તી કટોકટીને સંપૂર્ણપણે દૂર કરવા માટે હજુ ઘણી લાંબી મજલ કાપવાની છે. વસ્તીની વધતી ઉંમર અને યુવાનોની ઘટતી સંખ્યા હજુ પણ એક મોટો પડકાર છે. તેમ છતાં, જન્મ દરમાં આ વધારો સરકારની મહેનત રંગ લાવી રહી છે તેનો પુરાવો છે અને ભવિષ્ય માટે આશાનું નવું કિરણ લાવ્યો છે.