પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી બે દિવસના અમેરિકા પ્રવાસે પહોંચ્યા છે. આ દરમિયાન પીએમ મોદી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને એલોન મસ્ક સહિત ઘણા અન્ય અમેરિકન અધિકારીઓને પણ મળ્યા. પીએમ મોદીની આ મુલાકાત દરમિયાન અમેરિકા સાથે ઘણા મહત્વપૂર્ણ કરારો પર પણ ચર્ચા થઈ. આમાં 26/11ના આરોપી તહવ્વુર રાણાનું પ્રત્યાર્પણ અને ફાઇટર જેટ F-35 સંબંધિત સંરક્ષણ સોદો શામેલ છે. વાતચીત દરમિયાન, ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે પીએમ મોદીને વધુ સારા વાટાઘાટકાર ગણાવ્યા. પ્રધાનમંત્રીની અમેરિકા મુલાકાત બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી શકે છે. પીએમ મોદી અને ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ વચ્ચેની વાતચીતમાંથી પ્રાપ્ત થયેલી પાંચ બાબતો પર એક નજર…
તહવ્વુર રાણાનું પ્રત્યાર્પણ
અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ગુરુવારે 26/11 મુંબઈ આતંકવાદી હુમલાના આરોપી તહવ્વુર રાણાને ભારત પ્રત્યાર્પણ કરવાની જાહેરાત કરી. આ સમય દરમિયાન, ત્યાં હાજર ભારતીય વડા પ્રધાને પણ તેની ખૂબ પ્રશંસા કરી. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે કહ્યું કે મને એ જાહેરાત કરતા આનંદ થાય છે કે મારા વહીવટીતંત્રે 2008ના મુંબઈ હુમલાના માસ્ટરમાઇન્ડ અને વિશ્વના સૌથી દુષ્ટ લોકોમાંના એક તહવ્વુર રાણાના ભારત પ્રત્યાર્પણને મંજૂરી આપી છે. તેમણે કહ્યું કે હવે ભારત તેનો નિર્ણય લેશે. આના જવાબમાં પીએમ મોદીએ કહ્યું કે તેઓ આનાથી ખૂબ ખુશ છે. ભારતીય અદાલતો આ અંગે યોગ્ય નિર્ણય લેશે.
ભારત-અમેરિકા સંરક્ષણ સોદો
પીએમ મોદીની અમેરિકા મુલાકાત દરમિયાન ભારતને વધુ એક મોટી સફળતા મળી છે. ટ્રમ્પે મોદી સાથે સંયુક્ત પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં કહ્યું કે આ વર્ષથી અમે ભારતને લશ્કરી વેચાણમાં અનેક અબજ ડોલરનો વધારો કરીશું. આમાં સૌથી મહત્વની બાબત F 35 ફાઇટર જેટનું વેચાણ હતું. જોકે, યુએસ રાષ્ટ્રપતિએ આ માટે કોઈ સમયમર્યાદા નક્કી કરી નથી. જોકે, વિદેશી લશ્કરી વેચાણ, ખાસ કરીને F-35 ફાઇટર જેટ જેવા હાઇ-ટેક વિમાનોનો સમાવેશ થાય છે, તેને પૂર્ણ થવામાં ઘણા વર્ષો લાગી શકે છે. આ ઉપરાંત, ટ્રમ્પે ઈન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં શાંતિ અને સ્થિરતા જાળવવા માટે ક્વાડ ભાગીદારી પ્રત્યે પ્રતિબદ્ધતા વિશે પણ વાત કરી.
તેલ અને ગેસ
દ્વિપક્ષીય વાટાઘાટો દરમિયાન, બંને દેશો અમેરિકાની વેપાર ખાધ ઘટાડવા માટે વાટાઘાટો કરવા સંમત થયા. જોકે, ટ્રમ્પે ઊંચા ટેરિફ દરો અંગે ભારત સામે આક્રમક વલણ અપનાવ્યું અને પ્રતિભાવમાં નવા ટેરિફ લાદવાના પોતાના પગલાનો બચાવ કર્યો. તે જ સમયે, વડા પ્રધાન મોદીએ કહ્યું કે વિશ્વની સૌથી મોટી અને પાંચમી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા વચ્ચે ખૂબ જ ટૂંક સમયમાં પરસ્પર ફાયદાકારક વેપાર કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવશે. તે તેલ અને ગેસ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે. વેપાર અંગેના મડાગાંઠ વચ્ચે મોદીએ ટેરિફ ઘટાડવા, વધુ યુએસ તેલ, ગેસ અને ફાઇટર જેટ ખરીદવાની વાત કરવા અને છૂટછાટો આપવાની ઓફર કરી.
ભારત-અમેરિકાનું મોટું વેપાર લક્ષ્ય
પ્રધાનમંત્રી મોદીએ જાહેરાત કરી કે ભારત અને અમેરિકાએ 2030 સુધીમાં દ્વિપક્ષીય વેપાર માટે US$500 બિલિયનનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે. તેમણે વધુમાં કહ્યું કે બંને દેશોની ટીમો પરસ્પર ફાયદાકારક વેપાર કરારને અંતિમ સ્વરૂપ આપવા માટે સહયોગ કરશે. સંયુક્ત પત્રકાર પરિષદ દરમિયાન, પીએમ મોદીએ કહ્યું કે જેમ અમેરિકા ટ્રમ્પના ‘MAGA’ અભિયાનને સમર્થન આપે છે, તેવી જ રીતે ભારત પણ 2047 સુધીમાં વિકસિત ભારતના લક્ષ્યને પ્રાપ્ત કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યું છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે ભારત અને અમેરિકા સંયુક્ત વિકાસ, સંયુક્ત ઉત્પાદન અને ટેકનોલોજીના ટ્રાન્સફર તરફ આગળ વધી રહ્યા છે.
ભારત-ચીન સરહદ પર ટ્રમ્પની ઓફર
પીએમ મોદી સાથે સંયુક્ત પ્રેસ કોન્ફરન્સ દરમિયાન, ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે વર્તમાન આંતરરાષ્ટ્રીય સંઘર્ષો વિશે પણ વાત કરી. આમાં ભારત-ચીન સરહદ પર તણાવ અને યુક્રેનમાં યુદ્ધ પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. તેમણે તેને ઘટાડવા પર ભાર મૂક્યો. ટ્રમ્પે જરૂર પડ્યે ભારત-ચીન સરહદ મુદ્દા પર મધ્યસ્થી કરવાની પણ ઓફર કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે હું ભારત તરફ જોઉં છું. મને સરહદી સંઘર્ષો ખૂબ જ ખતરનાક લાગે છે. મને લાગે છે કે તે હજુ પણ ચાલુ છે. જો હું મદદ કરી શકું તો, હું મદદ કરવા માંગુ છું, કારણ કે આને રોકવાની જરૂર છે.
